Afzien 2.0

Met het ingaan van de laatste maand van de lente, realiseerde ik me ineens dat ik ongeveer de helft van de eerste 5 maanden met pijn heb geleefd. Tijdens de korte periode met sneeuw ben ik gevallen in een bocht van ijs met gekneusde ribben tot gevolg. Fietsen ging nog net, maar slapen bijna twee maanden lang niet. En recent heb ik twee weken mogen ervaren hoe pijnlijk nierstenen zijn. Dat is in totaal bijna 2,5 maand van de 5 leven met pijn.

Fietsen kan ik me eigenlijk niet voorstellen zonder afzien. En afzien is een ander woord voor pijn. Een pijn waar je zelf voor kiest en die je zelf ook creëert of het gevolg is van een keuze. Bijvoorbeeld om de deur uit te gaan voor een rit van 150 km als het snikheet is, als het heeeeel hard waait of om een Alpencol van de hoogste categorie te beklimmen zonder de vereiste trainingsarbeid voorafgaand. Deze pijn ken ik en zoek ik regelmatig op.

Gekneusde ribben zoekt niemand, maar het risico daarop neem je voor lief als je gaat fietsen in de sneeuw en bedenkt dat het mtb-parcours op Schoorl misschien ook wel leuk is. Niet dus. Nierstenen hebben echter niets met fietsen te maken noch komen ze voor uit keuzes die je maakt (tenzij je veel zout toevoegt aan je eten, wat ik bewust niet doe). Behalve de keuze om te blijven leven.

Wat ik erover kwijt wil, nierstenen doen echt heel erg pijn. Je lichaam kan nauwelijks stil blijven, pijn met beweegdrang noemen medici dat. Toch nam ik me voor om zo stil mogelijk te blijven liggen en van pijnlijden een bewustzijnsoefening te maken, een soort van meditatie op je ademhaling waarbij je de pijn toelaat. Een paar keer lukte dat echt en was het niet meer mijn pijn, maar een pijn die op zichzelf stond. Helaas voor de oefening en de ervaring, 6 uur pijnlijden was te lang. Het is heel moeilijk vast te houden, wat mogelijk ook niet kan: het vasthouden van een staat van zijn.

Met name de ervaring van de nierstenen heeft me iets geleerd over de medicalisering van deze tijd. Voor alles is wel iets, niet altijd even effectief, maar het is er. Pijn, misselijkheid, onwel zijn; dat willen we niet. En dat is heel begrijpelijk; ook ik zat aan de pijnstilling en zou het nooit zonder doen. Toch veroorzaakt het ‘niet willen’ ondergaan van dit soort ervaringen ook een vorm lijden, mogelijk meer dan de pijn zelf denk ik nu. Zelfs als je nierstenen hebt. En dat zet me wel aan het denken. Pijn waar je voor kiest creëert de meest indrukwekkende ervaringen op de fiets. Ervaringen waar we de rest van ons leven vol vuur en enthousiasme over kunnen blijven vertellen. Eigenlijk zeggen we dan hoe gaaf het lijden was. Lijden dat je overkomt en waar je niet voor kiest creëert echter een tegenovergestelde ervaring. Ook als de pijn vergelijkbaar is. Dat geeft toch te denken.

Christiaan Warger